Παράλληλη Παιδεία Facebook

Παρασκευή 14 Μαΐου 2010

Πανελλήνιες 2010-Απαντήσεις στην Έκθεση


ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2010
ΕΚΘΕΣΗ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ

Α. Περίληψη
Η συγγραφέας πραγματεύεται το ζήτημα της αυτομόρφωσης στη σύγχρονη κοινωνία.
Αρχικά, ορίζει την αυτομόρφωση ως μια ενεργητική εκπαιδευτική πρακτική, κατά την οποία το άτομο βρίσκεται σε σχέση εξάρτησης με τους εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς φορείς, με σκοπό την εξέλιξη των γνώσεών του, αλλά και την κοινωνική του ενεργοποίηση. Ταυτόχρονα, οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι επιδράσεις που ασκούν στην αγορά εργασίας, ανατρέπουν το περιεχόμενο των ήδη υπαρχουσών ικανοτήτων και επιβάλλουν την αλλαγή του εργασιακού προσανατολισμού. Καταλήγοντας, επισημαίνει την υπέρβαση της παραδοσιακής αντίληψης για την εκπαίδευση, γεγονός που επιβάλλει την επιμήκυνση του περιεχομένου και του χρόνου της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Β1. Ανάπτυξη παραγράφου:
Είναι δεδομένο σήμερα ότι οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις επιβάλλουν συχνά την αλλαγή στις επαγγελματικές επιλογές του ατόμου. Η προσαρμογή σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο εργασιακό περιβάλλον κρίνεται απαραίτητη, εάν ο εργαζόμενος θέλει να είναι παραγωγικός και ενεργός. Τα νέα δεδομένα της παγκοσμιοποίησης, οι καινοτομίες στους υπολογιστές, οι οικονομικές διαδικασίες που διαμορφώνουν νέα δεδομένα συνθέτουν ένα δύσκολο και ανταγωνιστικό περιβάλλον. Παρά τις ψυχολογικές συνέπειες που μπορεί να έχει στον εργαζόμενο μια τέτοια προοπτική, η συνεχής εξειδίκευση κα κατάρτιση κρίνεται ως ο μοναδικός τρόπος επιλογής.

Β2. α) Συνδυασμός μεθόδων:
 «και τούτο επειδή …»: αιτιολόγηση (είναι και ο κύριος τρόπος ανάπτυξης παραγράφου γιατί αναπτύσσει τη θεματική περίοδο).

Συμπληρωματικοί τρόποι ανάπτυξης (αν και από την εκφώνηση δεν απαιτούνταν):
«ανάμεσα στις διαφορετικές γενιές, τα δύο φύλα και τις διαφορετικές κουλτούρες …»: παραδείγματα.
«καθίσταται επομένως …»: αίτιο αποτέλεσμα
«σχολείο … περίοδος νεότητας»: παραδείγματα
«δεν περιορίζεται … αλλά επεκτείνεται …»: αντίθεση.

β) Θεματική περίοδος: «Η εκπαίδευση δεν νοείται … κατά το 19ο αιώνα».
Σχόλια-Λεπτομέρειες: «Και τούτο επειδή … καθημερινής ζωής»
Πρόταση κατακλείδα: «Η εκπαιδευτική πράξη … επομένως … πέραν των σχολικών τειχών».

Β3.
ατομική ≠ κοινωνική, συλλογική
επιτρέπουν ≠ απαγορεύουν
ανεπαρκείς ≠ επαρκείς
διαφορετικές ≠ παρόμοιες
επεκτείνεται ≠ μειώνεται, συρρικνώνεται, περιορίζεται

συνεχή = συναπτή, διαρκή, αδιάλειπτη
χρησιμότητα = ωφέλεια, ωφελιμότητα
συνέπειες = επακόλουθα, επιπτώσεις
δεξιότητες = ικανότητες
καθίσταται = γίνεται

Β4.
Χαρακτηριστικά του επιστημονικού λόγου:
·   Περιγραφή, ερμηνεία, απόδειξη, ορθολογισμός = αναπτύσσεται με επιχειρήματα και τεκμήρια, χρήση ορισμού στην πρώτη παράγραφο του κειμένου.
· Λογική χρήση της γλώσσας = απουσία συγκινησιακής γλώσσας, χρήση μόνο τρίτου προσώπου.
·   Χρήση ειδικού επιστημονικού λεξιλογίου (ορολογία).
·   Επίκληση στην αυθεντία (αν και χρησιμοποιείται ως αντιπαράδειγμα).

Γ. Σε ένα άρθρο που θα δημοσιευθεί στην εφημερίδα του σχολείου σας να αναφερθείτε στη σημασία της αυτομόρφωσης και να προτείνετε τρόπους πραγμάτωσής της σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου. (500-600 λέξεις)

Σημείωση: το θέμα είχε αναπτυχθεί σε όλη του τη διάσταση στην αντίστοιχη θεματική της "δια βίου εκπαίδευσης". Το κείμενο επίσης της περίληψης προσφέρει πολλά στοιχεία για την κατεύθυνση που πρέπει να αναπτυχθεί.

«Αυτομόρφωση … Η απάντηση σε ένα κόσμο που αλλάζει!»

Εισαγωγή:
- είτε με πρόλογο σε διαχρονική αξία:
Η ανάπτυξη και η ολοκλήρωση της προσωπικότητας αποτελεί επιτακτικό αίτημα κάθε ανθρώπου. Πολλοί, βέβαια είναι οι παράγοντες που συμβάλλουν σε μια τέτοια προσπάθεια, στο βαθμό που μπορεί καθένας να επηρεάσει. Ένας από τους πιο βασικούς παράγοντες που υπεισέρχονται σ' αυτή τη διαδικασία είναι και η δυνατότητα του ατόμου να εξελίσσεται και να προσαρμόζεται στις συνθήκες μέσω της προσωπικής διαδικασίας της αυτομόρφωσης.

- είτε με αναφορά σε σύγχρονα δεδομένα:
Χαρακτηριστικό της εποχής μας είναι η γρήγορη μεταβολή των συνθηκών ζωής, απόρροια της τεχνολογικής προόδου. Οι ποικίλες μεταβολές  δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την ανάδειξη νέων δεδομένων στην κοινωνική ζωή και επιβάλλουν τη διαρκή προσαρμογή του ατόμου μέσω διαδικασιών αυτομόρφωσης.

Α’ Ζητούμενο: Σημασία της αυτομόρφωσης:
·      Η αυτομόρφωση είναι αναγκαία καθώς ζούμε σε μια μεταβατική και ταχύρρυθμη εποχή.
·     Αποτελεί απαίτηση της εποχής εφόσον, εξαιτίας κυρίως της παγκοσμιοποίησης έχουν επέλθει σημαντικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής, πνευματικής και κοινωνικής ζωής.
·     Η φιλοσοφία της ξεφεύγει από το παραδοσιακό στατικό εκπαιδευτικό μοντέλο, όπου ο άνθρωπος αρκούνταν σε γνώσεις και δεξιότητες που είχε αποκτήσει στα νεανικά του χρόνια.
·     Είναι μια νέα αντίληψη που υποστηρίζει ότι καθένας έχει τη δυνατότητα σε κάθε ηλικία να αποκτά νέες δεξιότητες και γνώσεις.
·     Ενισχύει την τάση του ανθρώπου να   παρακολουθεί  τις  εξελίξεις,   να   καλύπτει   τα   όποια   κενά   του, να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της ζωής, να «παιδεύεται» αδιάλειπτα. («Γηράσκω αεί διδασκόμενος»).
·     Η αυτομόρφωση σε όλη τη διάρκεια της ζωής των ατόμων τα καθιστά ικανά να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας.
·      Mειώνει την κοινωνική πόλωση και τον αποκλεισμό.
·      Η αυτομόρφωση αποτελεί τον φυσικό τρόπο αντιμετώπισης της ζωής μας, την προσωπική μας θεωρία απέναντι στη ζωή.
·      Μπορεί να μας κάνει πιο διαυγείς, πιο ανταγωνιστικούς, να ενισχύσει την αυτοπεποίθηση μας, να μας καταστήσει πιο συνειδητούς και ευτυχείς.
·   Μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης και πολυδιάστατης προσωπικότητας.

ΚΑΙ, ΦΥΣΙΚΑ ΑΠΌ ΤΟ ΓΕΝΙΚΌΤΕΡΟ ΘΈΜΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (με εκφραστική προσαρμογή):
· Η διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου και η απόκτηση ολοκληρωμένης πνευματικής ανάπτυξης.
·      Πνευματική καλλιέργεια και η απόκτηση των απαραίτητων γνώσεων, ώστε να προσαρμόζεται άμεσα στις μεταβαλλόμενες συνθήκες του κοινωνικού περιβάλλοντος.
·      Το άτομο καθίσταται σταδιακά ικανό να προσφέρει όχι μόνο στον εαυτό του αλλά και στον συνάνθρωπο του.
·      Η αυτομόρφωση παρέχει δυναμικά εφόδια, ώστε να σκέπτεται, να συλλαμβάνει την πραγματικότητα, να κατανοεί τα διάφορα φαινόμενα και τέλος να χρησιμοποιεί κριτήρια στα τυχόν εμφανιζόμενα προβλήματα ή να δίνει εναλλακτικές λύσεις.

Β’ Ζητούμενο: Τρόποι πραγμάτωσης της αυτομόρφωσης σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου:
- Το ίδιο το άτομο:
·        Ατομική συμμετοχή και ενεργοποίηση του ατόμου.
·        Η προσωπική θέληση, η επιθυμία για αυτοβελτίωση.
·        Ενεργητική παρέμβαση στη λειτουργία των θεσμών και συνεργασία είτε με άλλα άτομα είτε με φορείς εκπαίδευσης.
·        Εγρήγορση στην παρακολούθηση των εξελίξεων ιδιαίτερα στον τομέα της οικονομίας και της τεχνολογίας (βιβλία, διαδίκτυο, εξειδικευμένος Τύπος).

- Οι κοινωνικές φορείς (το κείμενο αναφέρει ότι το άτομο δεν ενεργεί μόνος του … αλλά μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον … σε επαφή με τους επίσημους ή ανεπίσημους εκπαιδευτικούς φορείς … οργανισμούς … κέντρα κατάρτισης … νέες τεχνολογίες). 

Μέριμνα από την πλευρά της πολιτείας – εκπαιδευτικών και κοινωνικών φορέων, όπως:
  • προγράμματα επιμόρφωσης και διαβίου εκπαίδευσης,
  • ανοικτά πανεπιστήμια που παρέχουν γνώσεις σε πλατιές μάζες,
  • οικονομική ενίσχυση αδύναμων οικονομικών τάξεων, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις
  • επανασύνδεση με την εκπαιδευτική διαδικασία ατόμων που έχουν απομακρυνθεί από τη βασική εκπαίδευση,
  • σεμινάρια σε κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης ή στα κέντρα εκπαίδευσης ενηλίκων,
  • επιμορφωτικές εκπομπές και προγράμματα από τα ΜΜΕ και το διαδίκτυο,
  • Δημιουργία δικτύων συνεργασίας ανάμεσα στο σχολείο, την τοπική κοινωνία και τον επιχειρηματικό κόσμο,
  • Εκπαίδευση στον τομέα των σύγχρονων τεχνολογιών.

Επιμέλεια σημειώσεων: Σταματέλος Χρήστος
Γρέζη Ράνια